KALEBEND DEFTERLERİNE GÖRE OSMANLI’DA KADIN MAHKÛMLAR (1800-1815)

oleh: Mucize ÜNLÜ, Volkan ÇERİBAŞ

Format: Article
Diterbitkan: Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi 2019-11-01

Deskripsi

Kalebend defterleri XVIII. yüzyıldan itibaren müstakil olarak tutulan defterlerdir. Bu defterler Divan-ı Hümayunda alınan kararları ihtiva eder. Sürgün veya kalebend cezasına çarptırılan mahkûmlarla ilgili hükümler kalebend defterlerine kaydedilirdi. Çalışmanın temel amacı, bu defterlerin incelenmesiyle kadınlar arasında yaygın olan suç türlerini saptamaktır. Buradan çıkacak sonuç ile kadının sosyal hayattaki konumuna dair bir tespit yapılmaya çalışılacaktır. 1800-1815 yılları arasında tutulan beş kalebend defteri incelenmiş ve sürgün, manastırbend, cezirebend gibi cezalara çarptırılan kadın mahkûmlar tespit edilmiştir. Bununla birlikte kadınlar arasında yaygın olarak işlenen suçlar ile bu suçlara karşılık verilen cezalar, ceza süreleri ve mahkûmların sürgün yerleri de belirlenmiştir. Tespit edilen suç türleri; kamu düzenini bozmak, zina / fuhuş, hırsızlık, kanunlara aykırı hareket etmek, ayinlere aykırı hareket etmek, yalancılık / iftira ve büyücülüktür. Bu suçlardan 84 kadının ceza aldığı tespit edilmiştir. Kadınların 61 Müslüman, 23’ü ise gayrimüslimdir. Bir mahkûmun dinî aidiyeti tespit edilememiştir. Kadınların birçoğunun suç işlediği yer İstanbul olup cezalarını çekmek üzere Anadolu ve Rumeli’deki muhtelif bölgelere gönderilmişlerdir. Ceza süreleri ise 15 gün ile 8 yıl arasında değişmektedir.