Find in Library

Wprowadzenie: Zachorowalność na czerniaka skóry, zwłaszcza u osóbo jasnej karnacji, wzrosła w ciągu ostatnich dekad w większości krajówna całym świecie. Niemal u każdego badanego pacjenta stwierdza sięna skórze znamiona barwnikowe. Większość z nich jest łagodna, jednakna podłożu znamion barwnikowych powstaje nawet 30% czerniaków.Do najlepiej poznanych i najistotniejszych czynników zwiększającychryzyko zachorowania na czerniaka można zaliczyć:promieniowanie UV (naturalne i sztuczne), obecność na skórze licznychznamion melanocytowych, ich stałe drażnienie mechanicznei chemiczne oraz predyspozycje genetyczne, warunkujące międzyinnymi I lub II fototyp skóry (jasny). Cel pracy: Ocena wybranych cech fenotypowych u pacjentów z czerniakiemskóry, znamionami dysplastycznymi oraz znamionami zwykłymi. Materiał i metodyka: Badaniem objęto 102 pacjentów ze zmianamimelanocytowymi. Na podstawie badania klinicznego, dermoskopowegooraz histopatologicznego rozpoznano 30 przypadków znamionzwykłych, 38 – znamion dysplastycznych oraz 34 przypadki czerniaka.Do oceny cech fenotypowych wykorzystano kwestionariusz osobowy.Zależność pomiędzy rodzajem zmian melanocytowych a koloremoczu, włosów, fototypem skóry oraz pozostałymi parametrami ocenianoza pomocą nieparametrycznych testów ANOVA, Kruskala-Wallisa,Manna-Witneya. Za wartość istotną statystycznie przyjęto p < 0,05. Wyniki: Średnia wieku chorych w grupie z czerniakiem skóry to65,2 roku dla mężczyzn, oraz 59,1 roku dla kobiet. Różnica wiekuw grupie mężczyzn i kobiet nie była istotna statystycznie. W grupiez rozpoznanym czerniakiem skóry znamiennie statystycznie częściejstwierdzano jasne włosy – 91,2% (31 vs 3, p = 0,02225), w grupie badanychze znamionami dysplastycznymi – 94,7% (26 vs 2) i zwykłymi –73,3% (22 vs 8); jasne włosy stanowiły więc dominującą cechę fenotypowąwe wszystkich badanych grupach. W grupie z rozpoznanymczerniakiem jasne oczy stwierdzono u 85,3% badanych, ze znamionamidysplastycznymi u 71%, a ze znamionami zwykłymi u 80% badanych.U pacjentów z czerniakiem istotnie statystycznie częściej stwierdzanojasny niż ciemny fototyp skóry (p = 0,03676). Wśród chorych na czerniakapacjenci z dużą całkowitą liczbą znamion (> 100) stanowili znamienną statystycznie większość (p = 0,00001) w stosunku do chorychz małą (< 20) lub średnią (21–100) całkowitą liczbą znamion. W grupiepacjentów ze znamionami dysplastycznymi stwierdzono dużą całkowitąliczbę znamion w 28,95% przypadków, średnią całkowitą liczbę –w 31,58% przypadków, a małą – w 39,47%. Nie stwierdzono statystycznieistotnych różnic w tej grupie badanych. Wśród badanych zeznamionami zwykłymi całkowita liczba znamion wynosiła u 46,67%< 20 znamion, u 40% – 21–100 znamion, a u 13,33% osób stwierdzono> 100 znamion na skórze. W porównaniu z całą badaną populacją(102 osoby) znamiona wrodzone (obecne vs nieobecne) stwierdzonoistotnie statystycznie rzadziej u chorych z czerniakiem (u 5,88% badanych,p = 0,00440) oraz w grupie ze znamionami dysplastycznymii w grupie ze znamionami zwykłymi. Wnioski: Jasne włosy, oczy oraz jasny fototyp skóry stanowią dominującecechy fenotypowe u chorych na czerniaka skóry. Wśród pacjentówz łagodnymi zmianami melanocytowymi (znamiona zwykłe, dysplastyczne)również częściej stwierdzano jasne cechy niż ciemne.Najistotniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju czerniaka skóry w badanejgrupie pacjentów było stwierdzenie dużej całkowitej liczby znamionmelanocytowych na skórze.